Zmagasz się z zaburzeniami żucia i zastanawiasz się, skąd wziął się u Ciebie ten problem? Chcesz poznać najlepsze metody leczenia takiej dysfunkcji? Sprawdź, jaką funkcję pełni narząd żucia w codziennym funkcjonowaniu, co może powodować jego dysfunkcje oraz jak można je leczyć?

Czym jest narząd żucia i dlaczego jest on potrzebny?

Narząd żucia jest nieodłącznym elementem funkcjonowania w życiu codziennym każdego człowieka. Anatomicznie jest to jeden z początkowych odcinków przewodu pokarmowego, w skład którego wchodzą:

• wargi,
• język,
• łuki zębowe,
• policzki,
• podniebienie,
• dno jamy ustnej,
• szczęka górna,
• szczęka dolna,
• staw skroniowo-żuchwowy,
• mięśnie żucia,
• mięśnie mimiczne,
• gruczoły ślinowe.

Wszystkie te elementy jamy ustnej zintegrowane w jedną całość pełnią niezwykle istotne funkcje. Dobrze rozwinięty narząd żucia umożliwia bowiem:

• przygotowywanie pokarmu do dalszego procesu trawienia,
• miażdżenie spożywanych posiłków,
• mieszanie pokarmu ze śliną, a co za tym idzie, zmiękczanie go i formowanie w bardziej przystępny do spożycia kęs pokarmowy,
• odczuwanie smaku,
• artykułowanie dźwięków mowy.

Należy pamiętać, że organizm człowieka funkcjonuje holistycznie. To natomiast oznacza, że narząd żucia jest nieodłącznym elementem całego organizmu, a jego prawidłowe działanie jest niezwykle istotne w kontekście ogólnego zdrowia.

Jak objawia się zaburzenie żucia?

W momencie, gdy narząd żucia nie pracuje w sposób prawidłowy, możliwe jest zauważenie pewnych komplikacji związanych z funkcjonowaniem danej osoby. Ze względu na mnogość narządów, jakie wchodzą w skład tego jednego elementu organizmu, skutków nieprawidłowości może być wiele. Objawy zaburzeń żucia najczęściej dzieli się ze względu na obszary, w jakich się one pojawiają. Można wyróżnić kilka podstawowych z nich.

• Staw międzyzębowy – pacjenci, którzy zmagają się z zaburzeniami tej sfery narządu żucia, zazwyczaj dostrzegają u siebie starte zęby, a także zmagają się często z mocnym i utrudniającym ogólne funkcjonowanie zaciskaniem i zgrzytaniem zębami.
• Staw zębowo-zębodołowy – u osób, gdzie nieprawidłowości dotyczą stawu zębowo-zębodołowego mogą pojawiać się widoczne fizyczne objawy takie, jak rozchwianie zębów (pojedyncze lub grupowe), przemieszczanie się zębów, przerost kości zębodołu czy nawet odsłonięcie szyjek lub grup zębowych.
• Staw skroniowo-żuchwowy – w przypadku zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego możliwe jest doświadczanie bolesnych ucisków w tym obszarze, które z kolei często jest powiązane również z nadmiernym lub nieadekwatnie ograniczonym ruchem żuchwy, patologicznymi objawami akustycznymi np. trzaskaniem lub trzeszczeniem żuchwy przy nawet delikatnych ruchach, intensywnym wysuwaniem się żuchwy i innymi mocno doskwierającymi objawami.
• Mięśnie – pacjenci, u których w obszarze mięśniowym występują zaburzenia narządu żucia, doświadczają częstego uczucia zmęczenia i sztywności mięśnie, a także bólu w obszarze głowy oraz samej żuchwy.

Zaburzenia żucia – jakie są przyczyny?

Pacjenci, którzy trafiają do gabinetów stomatologicznych z zaburzeniami związanymi z narządem żucia, bardzo często zastanawiają się, jaka jest przyczyna takiej dolegliwości. Można wyróżnić dość sporo możliwych przyczyn tej dysfunkcji, jednak najczęściej pojawiającymi się są:

• przemieszczanie się zębów,
• ustawienie zębów poza łukiem zębowym,
• błędnie wykonane leczenie protetyczne,
• nieodpowiednio dostosowane leczenie ortodontyczne,
• złamanie żuchwy,
• złamanie szczęki,
• urazy stawu skroniowo-żuchwowego,
• często pojawiające się intensywne stany zapalne w obszarze jamy ustnej,
• obrzęki brodawki,
• zbyt ostre brzegi ubytków, wypełnień i prac protetycznych,
• asymetryczna czynność mięśni.

Warto mieć na uwadze, że niekiedy zaburzenia stomatologiczne są związane z trudnościami rozumianymi w kontekście psychologicznym. Bardzo często czynniki psychiczne mają powiązanie właśnie z funkcjonowaniem narządu żucia. W momencie, gdy pacjent zmaga się z nieustannym stresem lub reaguje na niektóre sytuacje nieadekwatnie, mogą objawiać się tzw. objawy psychosomatyczne. Do takich zalicza się między innymi:

• zaciskanie zębów,
• zgrzytanie zębami,
• obgryzanie paznokci,
• nadgryzanie przedmiotów,
• nerwowe przygryzanie warg.

Wszystkie te czynności związane z obszarem jamy ustnej mogą prowadzić do pojawiania się dysfunkcji w sferach narządów żucia.

Leczenie zaburzeń żucia – co warto wiedzieć?

Ze względu na to, że najczęściej do zaburzeń narządu żucia dochodzi w momencie pojawiania się trudnych emocji, z którymi pacjenci nie potrafią sobie poradzić, częstym wskazaniem lekarza stomatologa jest praca nad emocjami i ewentualnymi czynnikami wywołującymi stres. Nieoczywiste dla wielu osób może się wydawać podjęcie pracy terapeutycznej ze specjalistą, jednak jest to niezwykle ważne u osób, u których przyczyną zaburzeń narządów żucia są właśnie objawy psychosomatyczne. Poza terapią wskazane jest leczenie dentystyczne, które najczęściej obejmuje:

• leczenie farmakologiczne,
• fizykoterapia,
• ćwiczenia mięśni narządu żucia,
• praca z logopedą,
• stosowanie akrylowych szyn zgryzowych.

Warto pamiętać, że objęcie narządu żucia leczeniem wymaga przede wszystkim cierpliwości. Warto regularnie odwiedzać gabinet dentystyczny w celu monitorowania postępów. Holistyczne podejście do tematu może jednak w dość szybkim tempie przynieść oczekiwane rezultaty.